ارتودنسی کودکان و رسیدگی به مشکلات فک و دندان در سنین پایین

اکثر کودکان در سن 7 سالگی هم دندان شیری و هم تعدادی دندان دائمی در دهان دارند. تشخیص زودهنگام مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌ها  مانند به هم فشردگی و شلوغی دندان‌ها، جلو بودن دندان‌ها یا فاصله‌دار بودن آن‌ها این امکان را برای متخصصین ارتودنسی فراهم می‌آورد تا بهترین زمان را برای شروع درمان و دستیابی به نتیجه بهینه تعیین کنند.اگر چه ارتودنسی برای تمام کودکان ضرورتی ندارد، در بسیاری موارد زمان درمان را کوتاه‌تر می‌کند. هدف اصلی ارتودنسی دندان کودکان اصلاح رشد فک در زمان خردسالی و انعطاف‌پذیر بودن فک است. والدین غالباً اطلاعی از زمان مناسب شروع سیم کشی دندان ندارند، به همین دلیل باید به متخصص ارتودنسی قابل اطمینانی مراجعه کرد که در زمینه ارتودنسی پیشگیری و زودهنگام از تجربه کافی برخوردار باشد.

مزایای ارتودنسی کودکان 

درمان به موقع به پزشک کمک می‌کند تا:

• رشد فک کودک را کنترل و هدایت کند
• از وارد شدن آسیب به دندانهای جلوآمده جلوگیری می‌کند
• عادت‌های نادرست مانند مکیدن انگشت شست و یا باز ماندن لبها را اصلاح می‌کند
• کودک نیازی به جراحی یا درمان تهاجمی در آینده نداشته باشد
• ظاهر و اعتماد به نفس کودک را بهبود می‌بخشد

ارتودنسی کودکان فقط برای صاف کردن و تراز شدن دندانها نیست. ارتودنسی به سلامت و راحتی فرزند شما کمک می‌کند و اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد. علاوه بر این که ارتودنسی دندانها را صاف می‌کند، مزایایی مانند موارد زیر نیز به همراه دارد.

• باز کردن کام: اگر کام کودک پیش از موعد باز شود باعث جلوگیری یا معکوس شدن کراس بایت و بهم ریختگی دندانها می‌شود. اگر باز کردن کام برای کودک انجام نشود ممکن است دندانها کج شوند یا اصلا در نیایند.
• درمان بایت : آندر بایت، کراس بایت و اوربایت مشکلات متداولی هستند که منجر به درد فک و اختلال در عملکرد آنها می‌شود. بریس یا سایر اقدامات ارتودنسی جهت رشد فک را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود تا عملکرد مطلوبتری در آینده داشته باشد.
• کاهش خطر : هنگامی که دندان‌های کودک صاف و تراز می‌شود، خطر پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه کاهش می‌یابد. باکتری‌ها به راحتی بین دندانهای بهم ریخته یا کج به وجود می‌آیند و تمیز کردن نواحی غیر قابل دسترس برای کودکان دشوارتر است. دندانهای یک دست و صاف هم برای تمیز کردن راحتتر هستند و هم نسبت به پوسیدگی و بیماری ایمن‌تر‌اند.
• افزایش اعتماد به نفس : وقتی کودک شما لبخند می‌زند و می‌خندد، احساس خوشحالی زیادی دارد. ارتودنسی احساس اعتماد به نفس را در کودکان ایجاد می‌کند و این حس در طول سالهای نوجوانی و بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند.
• آینده روشن: بریس یا دیگر اقدامات ارتودنسی به موقع به فرزند شما کمک می‌کند تا در جمع دوستان و اجتماع احساس ناراحتی و خجالت نداشته باشد. سایر اهداف درمان زود هنگام ارتودنسی شامل صرفه جویی در وقت و صرفه جویی در هزینه‌هاست چون هرچه قدر ارتودنسی به تعویق بیافتد مسلما مشکلات دندان بیشتر شده و به دنبال آن هزینه‌ها هم افزایش پیدا خواهد کرد.

انواع مختلف ارتودنسی برای کودکان

اگر کودک شما نیاز به ارتودنسی داشته باشد، احتمالا شما با چندین نوع درمان ارتودنسی مواجه خواهید شد که باید از بین آنها یکی را انتخاب کنید. درمانهای ارتودنسی برای مشکلات مختلفی ازجمله، ناهماهنگی و بهم ریختگی تا اوربایت استفاده می‌شود. در این مقاله متداولترین درمانهای ارتودنسی آورده شده است.

ارتودنسی سنتی (فلزی)

احتمالا هنگامی که شما به ارتودنسی سنتی فکر می‌کنید، تصویر ذهنی شما ارتودنسی فلزی است. در ارتودنسی فلزی براکتهای فلزی به دندانها چسبانده می‌شوند. سیم قوسی از داخل براکتها عبور می‌کند و از دندان آسیابی به دندان آسیابی در طرف دیگر دهان می‌رود و با نوارهای لاستیکی کوچک در جای خود ثابت می‌شوند.طول مدت درمان برای ارتودنسی فلزی به شدت مشکلات ارتودنسی کودک شما بستگی دارد. به طور متوسط، ممکن است درمان 1 تا 3 سال طول بکشد.در طول مدت درمان با ارتودنسی سنتی، باید به طور مرتب به متخصص ارتودنسی کودکان مراجعه کنید. به طور کلی، کودک شما باید ماهی یکبار به ارتودنتیست مراجعه کند تا ارتودنسی او را سفت‌تر کند. ارتودنتیست سیم و نوارهای لاستیکی ارتودنسی کودک را تنظیم می‌کند و فشار روی دندانها بیشتر می‌شود تا در موقعیت مناسب خود قرار بگیرند. پس از تنظیم براکت ها، ممکن است کودک کمی درد و ناراحتی داشته باشد که پس از مدتی رفع خواهد شد.

مزایای ارتودنسی سنتی(فلزی)

ارتودنسی فلزی سنتی نسبت به دیگر انواع ارتودنسی به صرفه‌تر هستند. اگر هزینه برای شما مهم است، چیزی ارزانتر از ارتودنسی فلزی سنتی پیدا نخواهید کرد.همچنین ارتودنسی سنتی نسبت به روشهای دیگر سریعترین گزینه‌ی درمانی است. به دلیل اینکه از فولاد ضد زنگ ساخته شده است، دندان‌های فرزند شما را به طور موثر و خیلی سریع حرکت می‌دهد.اگر دوست دارید از روش ارتودنسی سنتی استفاده کنید می‌توانید با استفاده از این روش روند درمان را برای کودک خود کمی سرگرم کننده‌تر کنید. نوارهای لاستیکی که برای نگهداشتن سیم قوسی در جای خود استفاده می‌شوند به رنگهای مختلفی هستند که فرزند شما با توجه به سلیقه خود می‌تواند رنگ مورد علاقه‌اش را انتخاب کند. همچنین می‌تواند رنگ براکت فلزی را نیز انتخاب کند. اگر فرزند شما به ارتودنسی علاقه‌ای ندارد می‌توانید با استفاده از این روش تا حدودی او را به این کار تشویق کنید.از آنجا که ارتودنسی سنتی در تمام طول مدت درمان در دهان کودک شما قرار دارد، لازم نیست نگران باشید که گم شوند و یا مثل الاینرهای شفاف به طورناگهانی از دهان به بیرون پرت شوند. این روش ارتودنسی برای کودکان کوچکتر که به اندازه کافی مسئولیت پذیر نیستند و نمی‌توانند از الاینرهای شفاف مراقبت کنند, یک گزینه عالی به شمار می‌آید.

معایب ارتودنسی سنتی

بزرگترین عیب ارتودنسی فلزی سنتی صرفا جنبه زیبایی آنهاست. هنگامی که کودک شما لبخند می‌زند ارتودنسی مشخص می‌شود و خیلی از بچه‌ها از اینکه دیگران در مورد آنها چطور فکر می‌کنند خجالت می‌کشند.اگر فرزند شما ارتودنسی سنتی داشته باشد، باید رژیم غذایی و عادات خود را نیز با آن هماهنگ کند. خیلی از غذاها ممکن است بین ارتودنسی گیر کنند یا به ارتودنسی آسیب برسانند، بنابراین فرزند شما باید در طول مدت درمان از خوردن آنها اجتناب کند. چیزهایی مانند آبنبات چسبناک، ذرت روی ساقه ، ذرت بو داده و آدامس را نباید بخورند. اگر کودک عادت به جویدن آدامس ,قلم یا ناخن داشته باشد، باید آنها را نیزکنار بگذارد. گاز زدن به چیزهای سفت هم به ارتودنسی فلزی آسیب وارد می‌کند.

ارتودنسی سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی درست مثل ارتودنسی سنتی تنظیم می‌شوند. با این حال، ارتودنسی سرامیکی به جای فلز از مواد شفاف ساخته شده‌ است، که باعث می‌شود کمتر از ارتودنسی سنتی به چشم بیایند.درست همانند ارتودنسی سنتی، در ارتودنسی سرامیکی هم براکتها روی دندان‌های فرزند شما قرار می‌گیرند. سیم قوسی از بین براکتها عبور می‌کند و با نوارهای لاستیکی در جای خود نگه داشته می‎شوند.اگر فرزند شما ارتودنسی سرامیکی را انتخاب کرد، باید به طور مرتب به ارتودنتیست مراجعه کنید تا آنها را تنظیم کند. این روند شبیه به ارتودنسی سنتی است. در طی جلسات ماهانه ارتودنتیست سیم قوسی و نوار لاستیکی را می‌کشد تا جای دندانها تغییر کند و در جای درست قرار گیرند. از آنجایی که ارتودنسی سرامیکی خیلی شبیه به ارتودنسی سنتی است، مدت درمان هم مشابه است.

مزایای ارتودنسی سرامیکی

روند درمان با ارتودنسی سرامیکی همانند درمان با ارتودنسی فلزی است اما از لحاظ ظاهری تقریبا نامحسوس و ظریف هستند. این نوع ارتودنسی برای کودکانی که در سنین بالاتر هستند خیلی مناسب است، چون ممکن است آنها از شکل ظاهری ارتودنسی فلزی خجالت بکشند. ارتودنسی‌های سرامیکی که از لحاظ ظاهری ظریف هستند نسبت به ارتودنسی نامرئی بهتر هستند. اگر طول مدت درمان برای کودک شما مهم است, ارتودنسی سرامیکی مشکلاتی از قبیل ناهمترازی دندانها را خیلی سریعتر از ارتودنسی نامرئی برطرف می‌کند.

معایب ارتودنسی سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی بزرگتر از ارتودنسی فلزی سنتی هستند و همچنین ظریفتر و شکننده‌تر هستند. برای بچه‌های کوچک مناسب نیستند، چون آنها نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به سایر درمانهای ارتودنسی دارند.بر خلاف دیگر درمان‌های ارتودنسی، ارتودنسی سرامیکی رنگ به خودش می‌گیرد. فرزند شما باید از چیزهایی مانند چای، قهوه یا غذاهایی که باعث رنگ گرفتن ارتودنسی می‌شود اجتناب کند. اگر احساس کردید ارتودنسی رنگ گرفته در مراجعه بعدی که با ارتودنتیست دارید حتما مطرح کنید. ارتودنتیست قطعاتی که رنگ گرفته را با قطعه جدید عوض می‌کند.از نظر هزینه، ارتودنسی سرامیکی در حد متوسط قرار دارد. آنها از ارتودنسی فلزی خیلی گرانتر هستند، اما از ارتودنسی نامرئی کمتر هزینه برمی‌دارند. اگر هزینه برایتان مهم است، می‌توانید هزینه ارتودنسی فلزی را با سرامیکی مقایسه کنید و بعد تصمیم بگیرید.

 ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی الاینرهای شفافی هستند که قابلیت جابه‌ جایی دارند. الاینرها به صورت سفارشی ساخته می‌شوند تا برای دندانهای فرزند شما کاملا مناسب باشند, الاینرها به تدریج به دندانها فشار وارد می‌کنند و دندانها را حرکت می‌دهند و حتی دندان‌ها را می‌چرخانند. از آنجا که ارتودنسی نامرئی قابلیت جابجایی دارد، فرزند شما می‌تواند برای غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان آنها را در بیاورد.متخصص ارتودنسی کودکان برای اطمینان از اینکه ارتودنسی نامرئی کاملا برای کودک شما مناسب است، از یک اسکنر استفاده می‌کند تا تصاویر سه بعدی دندان کودک را مشاهده کند. یک طرح درمانی هم برای کودک شما برنامه‌ریزی می‌کنند، بنابراین بلافاصله می‌توانید بفهمید که مدت درمان چقدر طول خواهد کشید.بر اساس تصاویر سه بعدی دندان کودک، یک سری الاینر مخصوص آنها ساخته می‌شود. مثل سایر درمانهای ارتودنسی، ارتودنسی نامرئی هم نیاز به جلسات منظم ارتودنسی دارد. هر یک یا دو هفته یک سری جدید الاینر به کودک شما داده می‌شود، هر چند ممکن است هر 6 تا 8 هفته هم نیاز به چکاب ارتودنتیست داشته باشد.تکنولوژی ارتودنسی نامرئی امروزه خیلی پیشرفت کرده است، و نسبت به قبل مشکلات بیشتری را حل می‌کند. ارتودنسی نامرئی مانند ارتودنسی سنتی می‌تواند مشکلات مختلفی از جمله فاصله بین دندانها تا اوربایت را برطرف کند.

مزایای ارتودنسی نامرئی 

ارتودنسی نامرئی یک انتخاب عالی برای کودکانی است که نسبت به ظاهرشان خیلی حساس هستند. همان تاثیر ارتودنسی سنتی را دارد، اما کاملا نامرئی هستند.برخلاف ارتودنسی سنتی، کودکان مجبور نیستند غذاهای خاصی را از رژیم غذایی خود حذف کنند. هنگام غذا خوردن می‌توانند ارتودنسی نامرئی را بر‌دارند، بنابراین شما لازم نیست که نگران گیر کردن غذا و یا وارد شدن آسیب به ارتودنسی باشید.خیلی از کودکان از ساییده شدن ارتودنسی فلزی داخل دهان خود احساس درد و ناراحتی می‌کنند. اما چون ارتودنسی نامرئی هیچ لبه‌ی تیزی ندارد بدون نگرانی می‌توانند از آن استفاده کنند.طول دوره درمان با ارتودنسی نامرئی شبیه به ارتودنسی سنتی است. معمولا درمان به طور متوسط 12 تا 18 ماه طول می‌کشد.

معایب ارتودنسی نامرئی 

ارتودنسی نامرئی گرانترین نوع درمان ارتودنسی است. اگر هزینه برای شما خیلی مهم است، به جای آن می‌توانید از ارتودنسی سنتی یا سرامیکی استفاده کنید.اگر کودک شما خیلی چیز گم می‌کند، ارتودنسی نامرئی برای او روش مناسبی نیست. چون فرزند شما هنگام غذا خوردن و مسواک زدن آنها را برمی‌دارد، احتمال دارد که آن را گم کند یا حتی آنرا جا بگذارد. همچنین ارتودنسی نامرئی شکننده‌تر و ظریفتر از دیگر درمان‌های ارتودنسی است، بنابراین احتمال دارد فرزند شما الاینر خود را بشکند.ارتودنسی نامرئی برای هر کودکی که نیاز به درمان ارتودنسی دارد مناسب نیست. اگر فرزندتان مشکل خاصی دارد، بهتر است با ارتودنتیست خود مشورت کنید تا ببینید آیا ارتودنسی نامرئی برای او مناسب هست یا خیر.

ارتودنسی لینگوال

نوعی درمان ارتودنسی که خیلی بین مردم شناخته شده نیست، ارتودنسی زبانی (لینگوال) است که در پشت دندان قرار می‌گیرد.متخصص ارتودنسی کودکان برای اینکه ارتودنسی کاملا متناسب با دندانهای کودک شما باشد او را که به لابراتوار دندانسازی می‌فرستد. حدود 6 هفته طول می‌کشد تا آزمایشگاه براکتهای مخصوص دندانهای کودک شما را درست کند. سپس متخصص این ارتودنسی را پشت دندانهای کودک قرار می‌دهد.برندهای متعددی از ارتودنسی لینگوال در بازار وجود دارند. البته برای اینکه بفهمید کدامیک برای کودک شما مناسب‌تر است  بهتر است با متخصص ارتودنسی کودکان مشورت کنید.

مزایای ارتودنسی لینگوال

چون این نوع ارتودنسی پشت دندانها قرار می‌گیرد، نسبت به ارتودنسی فلزی کمتر قابل مشاهده است و برای کودکانی که از ارتودنسی فلزی خجالت می‌کشند روش مناسبی به نظر می‌رسد.اگر شما نگران گم شدن الاینرهای نامرئی فرزندتان هستید، می‌توانید از ارتودنسی لينگوال به جای ارتودنسی نامرئی استفاده کنید. هم ارتودنسی لینگوال و هم ارتودنسی نامرئی از لحاظ بصری خیلی مشخص نیستند، اما حداقل با ارتودنسی لینگوال نگران گم شدن آنها نیستید.

معایب ارتودنسی لینگوال

به دلیل اینکه ارتودنسی لینگوال به صورت سفارشی مخصوص کودک شما درست می‌شود نسبت به ارتودنسی سنتی گرانتر است. قیمت آنها احتمالا چیزی حدود ارتودنسی نامرئی است، بنابراین قبل از تصمیم گیری، بهتر است سنجیده‌تر عمل کنید.به دلیل محل قرارگیری این نوع ارتودنسی، ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات و ناراحتی‌هایی برای زبان شود. بعضی افراد هم هنگام صحبت کردن و تلفظ کلمات دچار مشکل می‌شوند ، اما این مشکل اغلب پس از اینکه بیمار به ارتودنسی جدید عادت می‌کند, از بین می‌رود.

آیا علاوه بر روش های ارتودنسی ذکر شده در بالا ،در از روش هایی دیگری استفاده می شود؟

بله . هدگیر و بریس های تکه ای نیز در درمان ناهنجاری های فک و دندانی کودکان مفید است:

 هدگیر

هدگیر(تجهیزات ارتودنسی) نوعی وسیله ارتودنسی خارجی است که نیروهای مخصوصی را برای هدایت رشد صورت و فک اعمال می‌کند. متخصصین ارتودنسی زمانی از هدگیر استفاده می‌کنند که با براکت، سیم یا پلاک نگهدارنده نتوان دندان‌ها را به سمت موقعیت مورد نظر حرکت داد. از آنجایی که هدگیر از سیم‌هایی تشکیل می‌شود که هر دو سمت داخل و خارج دهان را درگیر می‌کند، ممکن است قدری به نظر عجیب برسد. اما باید در نظر داشته باشید که استفاده از هدگیر برای ایجاد لبخندی زیبا ضروی است.

بریس تکه‌ای

بریس تکه‌ای یا ارتودنسی جزئی نوع متداول دیگری از ارتودنسی کودکان است که برای حرکت دادن دندان‌ها به کار برده می‌شود و استفاده از آن در صورت چرخیدن دندان‌ها، فاصله‌دار بودن یا کج و نامرتب بودن آن‌ها ضرورت می‌یابد. بریس را می‌توان روی دندان‌های قدامی بالا یا پایین قرار داد و معمولاً فقط 4 تا 6 براکت دارد.

هزینه ارتودنسی برای بچه‌ها چقدر است؟

ارتودنسی کودکان معمولا کمی ارزانتر از ارتودنسی بزرگسالان است، به این دلیل که مواد مورد نیاز برای دندانهای کودک کمتر از بزرگسالان است. با این حال، تعداد جلسات مراجعه به ارتودنتیست و مقدار زمانی که هر جلسه روی صندلی دندانپزشک می‌نشینید تقریبا یکسان است، اما از لحاظ هزینه تفاوت خیلی زیادی بین گروه‌های سنی مختلف وجود ندارد.