عوارض و مشکلات ارتودنسی دندان ها و درمانهای اورژانسی
روش‌های درمانی ارتودنسی می‌توانند به مرتب کردن دندان‌های افراد کمک کرده و باعث شوند تا دندانها در محل درست خود قرار گیرند. این کار معمولاً با استفاده از بریس‌های قابل تنظیم انجام می‌شود و در نتیجه باعث ایجاد یک لبخند جذاب می‌شود.
در خلال انجام ارتودنسی شما هیچ دردی احساس نمی‌کنید اما دندانها و لثه شما درد کمی خواهد داشت. این درد ممکن است تا یک هفته ادامه یابد اما به ندرت انقدر شدید می‌شود که نتوان آن را تحمل کرد. بسیاری از بیماران می‌گویند این روش بیشتر از آن که دردناک باشد آزاردهنده است.
پس از آن که متخصص ارتودنسی، بریس‌ها را در دهان شما قرار داد، شما باید دستورالعمل‌هایی که برای مراقبت از سلامت دندانها و لثه به شما داده می‌شود را رعایت کنید در غیر این صورت عوارض جانبی آن بر شما تأثیر خواهد گذاشت. در صورتی که برخی از عوارض و مشکلات ارتودنسی دندانها و حین استفاده از بریس‌های ارتودنسی باعث آزار شما شد می‌توانید برای غلبه بر آنها از روش‌های که در زیر بیان می‌شود استفاده کنید.
مشکلات و عوارض جانبی ارتودنسی چیست؟
اگر فردی که دندان‌های خود را ارتودنسی کرده است به توصیه‌های دندانپزشک عمل نکند، در حین درمان مشکلاتی برای وی به وجود خواهد آمد. برخی از این مشکلات و عوارض جانبی عبارتند از:
بهداشت دهان و دندان، بیماری‌های لثه و پوسیدگی / لکه دندان
بسیاری از مردم به غلط تصور می‌کنند که استفاده از بریس ها باعث ورم لثه شده، لکه‌هایی روی دندانها ایجاد کرده یا به مینای دندان آسیب می‌رساند که تصور درستی نیست.
به هر حال عدم رعایت بهداشت دهان و دندان به دلیل مسواک زدن عجولانه و ناکافی می‌تواند باعث ایجاد این مشکلات شود. رژیم غذایی نامناسب، مصرف غذاهای شیرین و نوشیدنی‌های اسیدی می‌تواند به دندانها آسیب وارد کند. عدم رعایت کامل بهداشت دهان و دندان یا نداشتن یک رژیم غذایی سالم به خصوص در هنگام استفاده از بریس‌های ثابت باعث ابتلا به بیماری‌های لثه و خونریزی لثه، پوسیدگی دندان و لکه‌دار شدن دندانها در اطراف بریس ها می‌شود.
ناراحتی
استفاده از بریس یا تنظیم آنها باعث آزار نمی‌شود. برای این کار از سوزن یا شی‌ء تیزی استفاده نمی‌شود و شما نباید در هنگام تنظیم آنها بخوابید! بریس‌های متحرک به راحتی روی دندان نصب می‌شوند و بریس‌های ثابت با چسب به دندان چسبانده می‌شوند. پس از نصب بریس ها تا چند روز ممکن است احساس ناراحتی کنید.
میزان این احساس ناراحتی در هر فرد متفاوت است. معمولاً دندانها کمی درد گرفته، لق شده و به فشار گاز گرفتن حساس می‌شوند. داروهای مسکن معمولی مانند آنهایی که برای سر درد مصرف می‌شوند می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی در چند روز اول نصب بریس ها کمک کنند.
تحلیل ریشه دندان
تحلیل ریشه دندان؛ کوتاه شدن ریشه دندان است. این عارضه با وجود انجام درمان ارتودنسی یا بدونان اتفاق می‌افتد. میزان آسیب‌پذیری دندان ناشی از تحلیل ریشه را به سختی می‌توان پیش‌بینی می‌کند. برخی بیماران که تحت درمان ارتودنسی هستند مستعد ابتلا به این بیماری هستند در حالی که برخی دیگر مشکلی نخواهند داشت. تغییرات جزئی در طول ریشه در زمان ارتودنسی طبیعی است و معمولاً قابل‌اغماض است و باعث بیماری و اثرات بلندمدت در سلامت دهان و دندان نمی‌شوند.
آسیب‌دیدگی ناشی از استفاده از بریس ها
برخی تجهیزات و بریس‌های ارتودنسی در درمان ارتودنسی به کار برده می‌شوند. همیشه احتمال بروز برخی خطرات احتمالی در هنگام استفاده از تجهیزات ارتودنسی وجود دارد.
از آنجا که بریس ها روی دندانها قرار می‌گیرند، ضربه به دهان یا دندان می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی یا پارگی قسمت داخلی لب‌ها یا گونه‌ها شود. در زمان انجام فعالیت‌های فیزیکی یا ورزش حتماً از محافظ‌های دهان استفاده کنید. لق شدن یا شکستن سیم‌ها و براکت ها هم باعث آسیب رساندن به گونه‌ها، لثه و لب‌ها می‌شود. برای غذا خوردن از دستورالعمل‌های متخصص ارتودنسی پیروی کرده تا احتمال آسیب‌دیدگی‌های اینچنینی به حداقل برسد. بریس‌های دررفته یا شکسته شده ممکن است بلعیده شده یا در ریه فرو بروند.
خطرات احتمالی عمل جراحی ارتوگناتیک
تعداد کمی از بیماران به هر دو روش درمانی ارتودنسی و جراحی برای اصلاح شکل، سایز و موقعیت فک نیاز دارند. همانند همه عمل‌های جراحی دیگر، این عمل‌های جراحی هم ممکن است با خطرات احتمالی یا عوارض جانبی همراه باشند. در صورتی که متخصص ارتودنسی انجام عمل جراحی را توصیه کند باید عوارض ارتودنسی و عوارض جراحی و مشکلات به تفصیل با جراح مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.
صدا دادن یا درد مفصل فک
در برخی موارد ممکن است مشکلاتی در مفصل فک ایجاد شود (مفصل گیجگاهی) یا عضلات صورت که باعث درد مفصل و اشکال در باز کردن فک، درد عضلات و صدای مفصل، گوش درد و سر درد نیز ممکن است به وجود اید.
مشکلات بریس ها
بریس ها، باندها و سیم‌ها در برخی موارد ممکن است بشکنند یا بیفتند. معمولاً این اتفاق به دلیل جویدن غذاهای سخت یا غذاهای چسبنده به وجود می‌آید. در اغلب اوقات، یک قسمت ممکن است شل شود و باعث ایجاد ناراحتی شود. برخی از مشکلات احتمالی استفاده از بریس ها عبارتند از:
- شل شدن براکت ها – براکت ها از قطعات سرامیکی یا فلزی ساخته شده‌اند که به دندان وصل می‌شوند. این براکت ها معمولاً با موادی که به آنها رزین کامپوزیتی گفته می‌شود به دندان وصل می‌شوند که مشابه موارد هم رنگ دندان هستند که برای پر کردن دندانها به کار برده می‌شوند اگر شما چیز سفت یا چسبنده‌ای را بجوید، رزین‌ها ضعیف شده و می‌شکنند. زمانی که این اتفاق افتاد، براکت شل می‌شود و ممکن است به زبان، لثه یا گونه‌ها آسیب وارد کنند.
- شل شدن باندها – باندها حلقه‌های فلزی هستند که به پشت دندان به وسیله سمنت دندانپزشکی وصل می‌شوند (و در برخی موارد به جلوی دندان وصل می‌شوند) و اگر این باندها شل شوند، به متخصص ارتودنسی مراجعه کرده و آنها را دوباره به وسیله سمنت به دندان وصل کرده و سر جای خودش قرار دهید. در صورتی که این باندها به طور کامل افتادند سعی نکنید آنها را در جای خود قرار دهید. آنها را نگه داشته و در زمان مراجعه به متخصص ارتودنسی به همراه خود ببرید.
- سیم‌های بیرون زده یا شکسته شده – این یک مشکل متداول است. اگر سیم بشکند یا از محل خود خارج شود می‌تواند به گونه‌ها، زبان و لثه آسیب برساند. شما می‌توانید با پاک‌کن انتهای یک مداد، سیم‌ها را در محل خود قرار دهید. اگر این کار مؤثر واقع نشد، یک موم ارتودنسی را روی سیم‌ها قرار دهید. سیم را نبرید. سیم قطع شده ممکن است به طور تصادفی بلعیده شده یا در ریه فرو رود. اگر سیم باعث ایجاد درد و زخم شد، دهان خود را با آب‌نمک گرم یا مایع ضدعفونی‌کننده بشورید.
- شل شدن اسپیسر – اسپیسر یا جداکننده یک حلقه لاستیکی است که بین دندانها قرار داده می‌شود. معمولاً آنها چند روز در دهان قرار داده می‌شوند. این اسپیسرها فضایی را بین دندان‌های شما ایجاد می‌کنند تا باندهای ارتودنسی راحت‌تر روی دندان‌های شما قرار گیرند. فنرها یا بریس ها نیز ممکن است با همین هدف به کار برده شوند. در برخی موارد ممکن است اسپیسرها از محل خود خارج شده یا بیفتند. در صورت بروز این اتفاق، به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
کاهش احتمال آسیب‌دیدگی‌ها
استفاده از بریس‌های دندانپزشکی معمولاً کاملاً بی‌خطر است. به هر حال برخی خطرات احتمالی هم وجود دارد. برای کاهش احتمال آسیب‌دیدگی‌های احتمالی دندانها و بریس ها به نکات زیر توجه کنید:
- مصرف غذاهای شیرین و چسبنده را متوقف کنید زیرا باعث ایجاد پلاک و پوسیدگی دندان‌های شما می‌شود.
- با دقت مسواک بزنید، بهتر است این کار را پس از خوردن هر وعده غذایی با خمیردندان حاوی فلوراید و یک مسواک نرم انجام دهید. اگر نمی‌توانید پس از خوردن هر وعده غذایی مسواک بزنید، دهان خود را با آب بشورید
- دهان خود را به طور کامل بشورید تا همه ذرات غذا از لای بریس ها خارج شوند. با استفاده از آینه مطمئن شود که دندان‌های شما تمیز شده‌اند.
- از شوینده‌های حاوی فلوراید استفاده کنید؛ در صورتی که دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی آن را به شما توصیه کرده باشد.
- بین بریس ها و زیر سیم‌ها را نخ دندان بکشید. متخصص ارتودنسی ممکن است به شما توصیه کند که از مسواک‌های قابل‌انعطاف برای تمیز کردن فضای بین سیم‌ها و بریس ها استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای چسبنده خودداری کنید – مانند آدامس، شیرینی‌ها، کارامل و تافی زیرا ممکن است براکت ها، سیم‌ها و بریس ها را بکشد.
- از خوردن غذاهای سفت پرهیز کنید مانند یخ، شیرینی‌های سفت، پاپ کرن و مغزیجات زیرا ممکن است باعث شکسته شدن قسمت‌هایی از بریس ها شوند.
- برای تمیز کردن و معاینات دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه کنید. مراجعات شما باید بر اساس توصیه دندانپزشک باشد تا بتوانید سلامت دندانها و لثه خود را حفظ کنید.
- دستورالعمل‌ها را به دقت رعایت کنید – عدم رعایت این دستورالعمل‌ها زمان درمان شما را طولانی‌تر کرده و احتمال بروز مشکلات را افزایش می‌دهد.
