سیم کشی دندان (ارتودنسی) و بریس‌ها
سیم‌کشی دندان و ارتودنسی روش‌هایی برای مرتب کردن دندان‌های کج، اصلاح جلوآمدگی دندان‌ها، بستن فواصل میان دندان‌ها و برطرف کردن اوربایت و آندربایت می‌باشند. بسته به نوع ارتودنسی مورد استفاده، کشش ناشی از سیم‌ها و براکت‌های مخصوص در طول چند ماه یا چند سال زاویه یا موقعیت دندان‌ها را تغییر می‌دهد. در حدود یک نفر از هر سه کودک دچار نامرتبی دندان‌ها است و نیاز به درمان ارتودنسی به منظور صاف کردن آن‌ها دارد. درمان ارتودنسی برای کودکان در دوران مدرسه شایع است اما بسیاری از بزرگسالان نیز این درمان زیبایی دندان را انجام می‌دهند. تقریباً هر ساله یک میلیون نفر تحت درمان ارتودنسی قرار می‌گیرند. متخصص ارتودنسی متخصصی است که ارزیابی و درمان ارتودنسی را انجام می‌دهد. گزینه‌های بسیاری برای این درمان از جمله ارتودنسی نامرئی ممکن است برای بیمار مورد استفاده قرار بگیرد.
مزایای سیم‌کشی دندان
بیماران سیم‌کشی‌های ارتودنسی را به دلایل زیر انتخاب می‌کنند:
- برای دستیابی به دندان‌هایی صاف و کاملاً هم‌ردیف و لبخندی جذاب
- به منظور اصلاح نامرتبی دندان‌ها که بر ظاهر لبخند تاثیر منفی گذاشته‌اند.
- جهت از بین بردن فواصل میان دندان‌ها که در هنگام خندیدن باعث خجالت می‌شود.
انواع ارتودنسی
۴ نوع ارتودنسی موجود می‌باشد:
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت متداول‌ترین نوع ارتودنسی است و در کل دوران درمان در دهان باقی می‌ماند بطوری که براکت‌هایی که به دندان‌ها چسبیده‌اند از طریق سیم‌ها به هم متصل می‌باشند. این نوع ارتودنسی می‌تواند از براکت‌های فلزی یا سرامیکی یا بصورت دیمون تهیه شود.
ارتودنسی متحرک
در ارتودنسی متحرک سیم‌ها به صفحه‌ی پلاستیکی که سقف دهان را می‌پوشاند متصل هستند و هنگامی که این صفحه داخل دهان قرار داده می‌شود دندان‌های مورد نظر را محکم می‌گیرد و موجب حرکت محدود دندان‌ها می‌گردد.
دستگاه‌های فانکشنال
یک جفت بریس پلاستیکی همراه با هم بر روی دندان‌های بالایی و پایین عمل می‌کنند.
نگهدارنده‌ها
نگهدارنده‌ها می‌توانند متحرک یا ثابت باشند و در حالی که موقعیت لثه‌ها و استخوان اصلاح می‌شود، دندان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند. فناوری‌های جدید مانند ارتودنسی نامرئی یا لینگوال (پشت دندانی) نیز قابل استفاده هستند که هنگامی که داخل دهان قرار می‌گیرند توسط دیگران قابل تشخیص نمی‌باشند.
روش تنظیم سیم‌کشی دندان‌ها توسط متخصص ارتودنسی
متخصص ارتودنسی دندان‌های بیمار را با روش‌های تشخیصی شامل بررسی سابقه‌ی پزشکی و سلامت دندان‌ها، معاینه‌ی بالینی، تصویربرداری با اشعه ایکس از دندان‌ها و فک و ساخت مدل‌های گچی از دندان‌ها، مورد ارزیابی قرار می‌دهد. پس از بررسی کامل، متخصص ارتودنسی درباره‌ی برنامه‌ی درمانی تصمیم‌گیری می‌کند. متخصص ارتودنسی در ابتدا بطور کامل دندان‌ها را تمیز و خشک می‌کند. سپس از چسب باندینگ بر روی دندان‌ها استفاده می‌کند و براکت‌ها را می‌چسباند. ممکن است این چسب مزه‌ی ناخوشایندی داشته باشد اما بی‌خطر است. در نهایت متخصص سیم‌ها را در بین براکت‌ها قرار می‌دهد و آن‌ها را با کش‌های الاستیک محکم می‌کند.
مدت زمان درمان ارتودنسی
این درمان معمولاً بین ۱۸ ماه تا دو سال بطول می‌انجامد. در این مدت باید هر چهار تا شش هفته بطور منظم به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد تا سیم کشی کنترل شود یا تنظیم گردد. مدت زمان واقعی مورد نیاز برای ارتودنسی در هر شخصی متفاوت است و بستگی به شدت مشکل، میزان فضای موجود، مقدار حرکت دندان‌ها، سلامت دندان‌ها، لثه‌ها و استخوان زیرین و نیز جدیت بیمار در پیروی از دستورالعمل‌ها دارد.
آیا ارتودنسی همراه با درد است؟
برخی از تنظیماتی که متخصص ارتودنسی بر روی سیم کشی‌ها انجام می‌دهد ممکن است موجب درد یا ناراحتی در دهان شود. در صورت نیاز داروهای ضد درد بدون نسخه مانند پاراستامول می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. اگر پس از تنظیم سیم کشی‌های دندان همیشه احساس درد دارید، با متخصص ارتودنسی خود در میان بگذارید زیرا ممکن است بتواند این تنظیمات را بطور متفاوتی انجام دهد.
چقدر طول می‌کشد تا به سیم‌کشی‌های دندان عادت کرد؟
بیشتر بیماران بعد از حدود یک ماه کاملاً به سیم‌کشی دندان‌های خود عادت می‌کنند. پس از شش ماه یا زودتر حتی متوجه‌ی آن‌ها نیز نخواهید شد. هر چند احساس دردهای گاه و بیگاه در دندان‌ها بدون هیچ دلیل مشخصی غیر طبیعی نمی‌باشد، بلکه امری طبیعی بوده و نسبتاً سریع نیز برطرف می‌شود. در صورت لزوم باید با داروهای مسکن این درد را برطرف کرد.
مراقبت از ارتودنسی
متخصص ارتودنسی روش‌های مراقبت‌های حین ارتودنسی و تمیز کردن داخل و اطراف سیم‌کشی دندان‌ها را توضیح خواهد داد.
بهداشت دهان و دندان
در افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار می‌گیرند در صورت عدم مسواک زدن منظم، خطر پوسیدگی دندان‌ها افزایش پیدا می‌کند. قطعات مواد غذایی می‌توانند بین سیم‌ها و بریس‌ها گیر کنند و موجب افزایش تولید بزاق شوند که این امر منجر به افزایش پلاک و پوسیدگی دندان‌ها می‌گردد.
غذاها
بیشتر افراد قادر خواهند بود که با وجود سیم‌کشی دندان‌ها بطور طبیعی غذا بخورند اما توصیه می‌شود که از مصرف مواد غذایی مانند تافی و شیرینی‌های سفت که می‌توانند موجب آسیب رساندن به ارتودنسی شوند، پرهیز شود.
فعالیت ورزشی
در صورتی درمان ارتودنسی، می‌توانید در هر ورزشی که می‌خواهید شرکت کنید. هنگام انجام ورزش‌هایی که احتمال ضربه خوردن به دهان وجود دارد، نیاز به استفاده از یک محافظ دهان سفارشی است.
آیا سن تاثیری در موفقیت درمان ارتودنسی دارد؟
فرایند مکانیکی مورد استفاده برای حرکت دندان‌ها با ارتودنسی در هر سنی یکسان است. بنابراین مزایای درمان ارتودنسی هم برای کودکان و هم بزرگسالان که می‌خواهند ظاهر دندان‌های خود را بهبود بخشند، قابل دستیابی است. تفاوت اصلی بین درمان در بزرگسالان و کودکان این است که برخی اصلاحات در بزرگسالان ممکن است نیاز به استفاده از روش دیگری در کنار ارتودنسی باشد و احتمال دارد که روند درمان طولانی‌تر شود زیرا استخوان‌های بزرگسالان دیگر در حال رشد نمی‌باشند.
هزینه ارتودنسی
درمان ارتودنسی هم تحت پوشش بیمه و هم بصورت خصوصی قابل انجام است. در صورتی که نیاز به درمان به حد کافی ضروری باشد، امکان انجام درمان تحت پوشش بیمه وجود دارد. اما تمام مشکلات جزئی، بصورت عمل زیبایی در نظر گرفته شده و هزینه‌ی آن بصورت خصوصی دریافت می‌شود. درمان بصورت خصوصی می‌تواند انتخاب‌های بیشتری را برای درمان ارتودنسی از جمله ارتودنسی نامرئی یا شفاف در اختیار بیمار قرار دهد. هزینه سیم کشی دندان بستگی به محل زندگی، سن بیمار و میزان درمان مورد نیاز دارد.
