ارتودنسی ثابت :انواع براکت و سیم کشی ثابت دندان با عکس و مراقبتها
بریس‌های ثابت از سیم و براکت ساخته شده‌اند. براکت به بلوک‌های کوچکی گفته می‌شود که از طریق سیم یکدیگر متصل شده‌اند و به آرامی به صاف و مرتب کردن دندان می‌پردازند. از آنجایی که براکت‌ها روی دندان‌های شما قرار می‌گیرند امکان جدا کردن بریس در درمان ارتودنسی وجود ندارد. هنگامی‌که بریس روی دندان نصب می‌شود بسیار عجیب به نظر می‌‌رسد و به احتمال زیاد به طور موقت تا چند روز باعث ایجاد درد و ناراحتی خواهد شد. به طور کلی میتوان گفت که در چند روز اول دندان‌های شما به علت فشاری که بریس به آنها وارد میکند دردناک خواهد بود که در این حالت میتوانید از قرص مسکن برای تسکین درد استفاده کنید اما معمولاً باید این مرحله به طور طبیعی سپری شود تا از میزان درد کاسته شود. در طول درمان ارتودنسی ثابت به علت کمبود فضا در دو فک بالا و پایین،ممکن است با تشخیص متخصص ارتودنسی یک و یا دو دندان کشیده شود. همیشه احتمال شکستگی بریس‌های ثابت وجود دارد بنابراین باید در طول درمان از گاز زدن و خوردن مواد خوراکی سفت و چسبناک خودداری کنید.
مزایای استفاده از بریس‌های ثابت ارتودنسی چیست؟
مزیت اصلی استفاده از مراحل ارتودنسی ثابت تضمین موثر بودن آن برای دستیابی به نتایج مورد انتظار است. این شرایط در حالی است که استفاده از ارتودنسی متحرک نیز از نظر تئوری بسیار مناسب بوده و نتایج درمان با آنها قابل اتکا است. با این حال در هنگام استفاده از بریس‌های متحرک وسوسه خارج کردن بریس از دهان زیاد بوده و فرد ممکن است طولانی‌تر از مدت زمان مجاز بریس را از دهان خود خارج کند. علاوه بر این در هنگام استفاده از بریس‌های متحرک همواره امکان فراموش کردن قرار دادن مجدد بریس در دهان وجود دارد. مشخص است در صورت ایجاد این شرایط، همواره احتمال ایجاد مشکل در برنامه درمان مورد انتظار وجود داشته و طول مدت درمان بیمار بطور مشخص افزایش خواهد یافت. در مقایسه با ارتودنسی متحرک، درمان با ارتودنسی ثابت راحت‌تر بوده و به این ترتیب دیگر نیازی به تغییر در شرایط درمان و کنترل مدت زمان قرار گرفتن بریس در دهان نیست. در واقع، تمام فعالیت لازم در این حالت ملاقات با متخصص ارتودنسی در فواصل 4 تا 6 هفته‌ای برای اطمینان از مناسب بودن فرآیند درمان و انجام اصلاحات لازم در وضعیت بریس‌ها است.
علاوه بر این استفاده از بریس‌های ثابت میتواند طول مدت درمان را کاهش دهد. در حقیقت تمام انواع بریس‌های ثابت دارای دقت بیشتر در مقایسه با بریس‌های متحرک هستند، زیرا در این شرایط بریس‌ها به صورت دقیق بر روی دندان قرار گرفته و با وارد کردن فشار مداوم باعث حرکت دندان‌ها به سمت موقعیت صحیح می‌شوند. توجه داشته باشید دستیابی به این سطح از دقت در هنگام استفاده از بریس‌های متحرک به سادگی امکان‌پذیر نیست.
چه افرادی برای استفاده از ارتودنسی ثابت مناسب هستند؟
ارتودنسی ثابت تقریباً برای تمام افراد مناسب بوده و از طریق آنها مجموعه متنوع و گسترده‌ای از مشکلات ارتودنسی را میتوان برطرف کرد. برخی از مهم‌ترین مشکلات قابل درمان از طریق ارتودنسی ثابت به شرح زیر هستند:
- شلوغی و نامرتبی دندان‌ها
- کراس‌بایت
- اوربایت
- پیش‌آمدگی دندان‌های جلو (اورجت)
- فاصله و شکاف بین دندان‌ها
اجزای تشکیل دهنده بریس‌های ثابت ارتودنسی
بریس‌های ارتودنسی ثابت از بریس‌های فلزی کوچک تشکیل شده که به دندانپزشک امکان می‌دهد کنترل کامل بر هر دندان به منظور صاف کردن آن داشته باشد. این بریس‌ها بر روی هر دندان تثبیت شده و از داخل آنها یک سیم فلزی عبور داده می‌شود. در ادامه به منظور متصل کردن سیم فلزی به بریس معمولاً از حلقه‌ها یا نوارهای پلاستیکی (لیگاتور) استفاده می‌گردد. به این ترتیب در هر جلسه ملاقات با متخصص ارتودنسی به منظور کمک کردن به فرآیند صاف شدن دندان‌ها وضعیت سیم‌ها تنظیم می‌شوند.
- A لیگاتور یا مدول (gigature or module): آرچ وایر (سیم منحنی شکل) با لیگاتور به بریس متصل شده و به این منظور میتوان از یک نوار ارتجاعی نازک یا یک سیم پیچانده شده استفاده کرد.
- B سیم منحنی شکل: آرچ وایر (سیم منحنی شکل) به تمام بریس‌ها گره خورده و نیروی لازم را برای حرکت دندان‌ها به سمت موقعیت صحیح ایجاد میکند.
- C بریس‌ها: بریس‌ها به بندها متصل شده یا بطور مستقیم بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد. از طریق بریس‌ها سیم‌های منحنی شکل در محل نگه داشته می‌شوند.
- D قلاب‌های ارتجاعی و بندهای پلاستیکی: قلاب‌های ارتجاعی برای اتصال بندهای پلاستیکی استفاده شده که میتوانند به حرکت دندان‌ها به سمت موقعیت نهایی کمک کنند.
- E بند فلزی (که در شکل نشان داده نشده): این بند یک نوع حلقه فلزی است که دور دندان پیچیده می‌شود.
در پایان مدت درمان، بریس‌ها از دهان بیمار خارج شده و لازم است از نگهدارنده‌ها و پلاک‌های متحرک استفاده شود. در حقیقت استفاده از نگهدارنده‌ها برای مدت زمان مشخص برای حفظ نتایج درمان ارتودنسی و جلوگیری از بازگشت دندان‌ها به موقعیت اولیه لازم و ضروری است.
انواع بریس‌های ثابت ارتودنسی
انواع اصلی بریس‌های ثابت ارتودنسی به شرح زیر هستند:
براکت‌های فلزی
براکت‌های فلزی ساخته شده از فولاد ضد زنگ به سادگی قابل تشخیص بوده و بطور گسترده برای درمان افراد در تمام گروه‌های سنی استفاده می‌شوند. در حقیقت استقامت و ماندگاری این نوع براکت‌ها باعث شده در اکثر موارد بهترین انتخاب برای درمان ارتودنسی باشند. امروزه این براکت‌ها کوچک‌تر از هر زمان دیگر بوده و از طریق بهبود شرایط طراحی، اثربخشی درمان از طریق آنها افزایش یافته است. علاوه بر این اصلاحات صورت گرفته در این نوع از بریس، باعث کاهش اصطکاک در دهان، کاهش احتمال شکسته شدن بریس (به خاطر فشار وارد شده به آن) و قرارگیری بهتر آن بر روی دندان‌ها شده است. امروزه برای اتصال این بریس‌ها از لیگاتورها یا مدوله‌ای رنگی طبق نظر بیمار استفاده شده و به این ترتیب ظاهر به نسبت زیبا و جذاب برای آنها ایجاد می‌شود.
براکت‌های سرامیکی
این نوع براکت‌ها جذاب و نیمه‌شفاف یا همرنگ دندان بوده و از نظر ظاهری کمتر توجه سایر افراد را به خود جلب می‌کنند. برای ساخت این براکت‌ها از مواد سرامیکی استفاده شده و به همین خاطر دوام، ماندگاری، رنگ، قدرت و ظاهر کلی آنها در طول درمان بهتر از سایر انواع بریس‌های پلاستیکی می‌باشد. توجه داشته باشید تمام انواع بریس‌های همرنگ دندان از مواد سرامیکی ساخته نمی‌شوند. به این ترتیب در صورت مشکل داشتن با احتمال شکستن و تغییر رنگ براکت‌های سرامیکی یا هزینه آنها، فرد میتواند از بریس‌های همرنگ دندان ساخته شده از مواد پلاستیکی نیز برای درمان ارتودنسی خود استفاده کند. امروزه میتوان براکت‌های ثابت را با رنگ کاملاً سفید یا همرنگ دندان تهیه کرده و از طریق سیم‌های ارتودنسی و لیگاتورهای ضد لک بر روی دندان‌ها تثبیت کرد. این شرایط به معنی این است که بریس‌های ارتودنسی در طول درمان تقریباً نامرئی خواهند بود!
براکت‌های طلایی
برخی افراد ممکن است علاقه‌مند به استفاده از براکت‌های ارتودنسی طلایی باشند که معمولاً از طلای 24 عیار ساخته شده و از طریق سیم‌های ارتودنسی طلایی به یکدیگر متصل می‌شوند. این بریس‌ها میتوانند یک جایگزین برای بریس‌های سنتی ساخته شده از فولاد ضد زنگ باشند.
براکت‌های ارتودنسی خود تنظیم (سیستم دیمون)
این نوع براکت‌ها نیازی به لیگاتور و مدول ندارند. طراحی این براکت‌ها به صورتی است که از طریق آنها امکان حرکت موثر دندان‌ها فراهم شده و تعداد جلسات درمان مورد نیاز برای دستیابی به اهداف مورد نظر کاهش می‌یابد. علاوه بر این عدم استفاده از لیگاتور یا مدول در این حالت احتمال لک شدن بریس‌ها را حذف کرده است. به عنوان مثال از این براکت‌ها میتوان از سیستم ارتودنسی دیمون نام برد.
با کاهش سطح اصطکاک و فشار یکنواخت وارد شده به دندان‌ها، سیستم دیمون امکان حرکت دندان‌ها به صورت موثرتر و سازگارتر با وضعیت طبیعی بدن را در مقایسه با سایر روش‌های ارتودنسی فراهم میکند. در این شرایط بدن انسان با فرآیند درمان همراه شده و در برابر آن مقاومت نمی‌کند. به این ترتیب متخصصان ارتودنسی با استفاده از سیستم دیمون میتوانند وضعیت ظاهری صورت و طرح لبخند فرد را نیز بطور قابل توجه بهبود بخشند!
بریس‌های لینگوال
بریس‌های لینگوال (زبانی) به خاطر قرار گرفتن در ناحیه پشت دندان از نظر ظاهری از مزیت خاص در مقایسه با سایر انواع بریس‌ها برخوردار هستند. به این ترتیب استفاده از این بریس‌ها برای افرادی مناسب است که به دنبال صاف کردن دندان‌های خود بدون نمایان شدن بریس در دهان هستند.
مراقبت از بریس‌های ثابت
در بخش زیر به ارائه نکات و دستورالعمل‌های مربوط به مراقبت از بریس‌های ثابت پرداخته‌ایم که میتوانند برای شما بسیار سودمند باشند تا فرایند درمان به بهترین حالت ممکن به اتمام برسد.
درد و ناراحتی
به طور کلی دردناک بودن دندان به مدت ۳ تا ۵ روز پس از نصب بریس روی آن کاملا طبیعی است که میتوانید برای کاهش درد از داروهای مسکن مانند پاراسیتامول استفاده کنید. هر بار که متخصص ارتودنسی به سفت کردن بریس می‌پردازد دندان‌های شما به مدت یک تا دو روز بسیار دردناک خواهد بود.
احساس ساییده شدن
معمولاً چند روز طول میکشد تا شما به بریس عادت کنید و در ابتدا دچار درد و ناراحتی خواهید شد و لثه و دهان شما زخم می‌شود. استفاده از موم ارتودنسی در این دوران میتواند به جلوگیری از زخم شدن دهان کمک کند. برای استفاده از موم ارتودنسی، کمی از آن را جدا کنید و با دست گرد کرده سپس روی بریس خود قرار دهید. استفاده از موم ارتودنسی میتواند به عنوان یک مانع بین بریس و زخم عمل کند تا زخم به طور کامل ترمیم گردد.
خوردن غذاهای سفت و چسبناک
باید در روزهای اول که بریس روی دندان شما نصب می‌شود از غذاهای بسیار نرم استفاده کنید زیرا در این دوران دندان بسیار دردناک است و ممکن است چسبی که برای نصب براکت روی دندان به کار رفته است به خوبی به دندان نچسبیده باشد. پس از آن که درد دندان تسکین یافت باید از خوردن مواد غذایی سفت مانند سیب، هویج خام، شیرینی‌های سفت و چسبناک، انواع مغزها و هرگونه ماده غذایی سفت خودداری کنید زیرا خوردن این مواد غذایی باعث شکستن بریس و طولانی شدن دوره درمان خواهد شد.
رنگ گرفتن و تشکیل لکه روی دندان
در دوران درمان ارتودنسی همواره دندان‌های شما در معرض خطر تشکیل لکه و رنگ رفتگی قرار دارند بنابراین باید کاملا احتیاط کنید زیرا مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین باعث تشکیل لکه روی دندان و تجمع پلاک خواهد شد. اهمیت ندادن به بهداشت دهان و دندان باعث ایجاد تورم و خونریزی لثه، پوسیدگی دندان، رنگ گرفتن دندان و نقاط اطراف براکت خواهد شد.
تمیز کردن دندان و براکت
پس از آنکه متخصص ارتودنسی براکت‌ها را روی دندان قرار داد باید به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت بدهید و زمان بیشتری را به تمیز کردن آنها اختصاص دهید. باید پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید و روزی یک بار به کمک مسواک بین دندانی زیر سیم و براکت و بین دندان‌های خود را تمیز کنید. شما میتوانید از پزشک خود بخواهید نحوه صحیح مسواک زدن دندان‌ها را به شما آموزش دهد سپس به طور منظم به تمیز کردن دندان‌های خود بپردازید. در صورتی که بهداشت دهان و دندان شما در سطح مطلوبی قرار نداشته باشد متخصص ارتودنسی قبل از اتمام دوره درمان اقدام به خارج کردن بریس شما میکند.
استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید
فلوراید به تقویت سطح دندان کمک میکند و در دوره درمان ارتودنسی از تشکیل لکه روی دندان جلوگیری می‌نماید. روزی یک بار به مدت یک دقیقه دهان خود را با دهان شویه حاوی فلوراید بشویید اما پس از اتمام کار از شستشوی دهان خود را آب خودداری کنید. به طور کلی بهتر است روزی چند بار از دهان شویه استفاده کنید و دهان و دندان خود را به طور کامل بشویید. کیت مخصوص تمیز کردن وسایل ارتودنسی در داروخانه‌ها و مراکز عرضه محصولات پزشکی موجود است چه حاوی موم ارتودنسی، دهان شویه حاوی فلوراید، مسواک بین دندانی و مسواک مسافرتی است.
هزینه درمان
مشابه همه انواع درمان ارتودنسی، هزینه استفاده از بریس به شرایط خاص هر بیمار همچون وضعیت دندان‌های وی و طول مدت درمان بستگی دارد. این شرایط به معنی این است که تا زمان ملاقات با پزشک معالج نمی‌توان هزینه درمان با این روش را بطور دقیق مشخص کرد.
سوالات رایج ارتودنسی ثابت
چقدر طول میکشد تا دندان‌ها به کمک ارتودنسی ثابت صاف و مرتب شوند؟
معمولا بر اساس طرح درمان و شرایط دهان و دندان بیمار تقریباً حدود ۱۸ ماه تا ۲ سال طول میکشد تا درمان ارتودنسی تکمیل شود. پس از اتمام این دوره باید از نگه دارنده استفاده کنید تا از بازگشت دندان‌ها به موقعیت اولیه ی آنها جلوگیری شود.
آیا در دوران درمان با بریس ثابت میتوان در فعالیت‌های ورزشی که تماس جسمانی بالایی دارند شرکت کرد؟
پاسخ این سوال مثبت است اما باید قبل از شروع تمرینات ورزشی از محافظ دندانی استفاده کنید. محافظ دندانی یک وسیله انعطاف پذیر و شکل پذیر است که باید آن را درون آب داغ قرار دهید سپس در دهان خود بگذارید تا به شکل دندان و دهان شما در بیاید. استفاده از محافظ دهانی ارتودنسی یک وسیله سودمند برای جلوگیری از بروز آسیب‌های دندانی است.
نکات و مسائل مهم در درمان ارتودنسی شامل چه مواردی است؟
درمان ارتودنسی میتواند باعث کوتاه شدن ریشه دندان شود. به طور کلی درمان ارتودنسی باعث بروز مشکل نمی‌شود اما در برخی موارد باید هرچه زودتر درمان ارتودنسی را به اتمام رساند. گاهی اوقات دندان‌ها دچار آسیب دیدگی می‌شوند و به درمان ریشه نیاز خواهند داشت. معمولاً این مسئله زمانی رخ می‌دهد که دندان دچار ضرب دیدگی شده است یا به ترمیم نیاز دارد.
کودکان از چه سنی میتوانند از بریس ثابت استفاده کنند؟
در صورت امکان باید کودک از سن هفت سالگی و قبل از رسیدن به سن ۹ سالگی درمان ارتودنسی را شروع کند. تشخیص و درمان به موقع توسط متخصص ارتودنسی میتواند به رشد کامل صورت و رویش همه دندان‌ها کمک کند و از بروز مشکلات حاد و جدی جلوگیری نماید. هدف از درمان ارتودنسی در این سن کوتاه کردن دوران درمان، خلق لبخند زیبا و ایجاد نتایج عالی و پایدار است.
آیا وظایف متخصص ارتودنسی شبیه وظایف دندانپزشک است؟
متخصص ارتودنسی به دندان پزشکی گفته می‌شود که در زمینه مشکلات دندان و صورت تخصص دارد. اگر چه برخی از دندان پزشکان میتوانند در رشته خود مهارت لازم برای انجام درمان ارتودنسی را به دست بیاورند، در اکثر موارد که شرایط بیمار بسیار پیچیده و دشوار است باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد.
آیا پس از اتمام درمان با بریس ثابت مراجعه به متخصص ارتودنسی ضروری است؟
باید بیمار به طور منظم به دندان پزشک و متخصص ارتودنسی مراجعه کند تا همه مراحل درمان ارتودنسی به خوبی به اتمام برسد.
سلام خسته نباشید
خواستم بدونم هزینه براکت های طلایی چقدر میشه ؟
با تشکر